Het is crisis in de landbouw, in de bouw en ook andere sectoren roeren zich. Op de korte termijn wordt getracht deze crises te bezweren met kleine verschuivingen. De partijen tevreden houden lijkt het adagium. Maar gaan we het daar mee redden is de vraag? In de agrarische sector zijn met succes een aantal demonstraties georganiseerd, o.a. op het Malieveld in Den Haag. Daarmee heeft agrarisch Nederland veel sympathie en begrip opgewekt bij veel burgers. Vervolgens hebben de partijen zich gevonden in een Landbouw Collectief die in gesprek zijn gegaan met het ministerie. Eén van de partijen, Farmers Defence Force, wil voor de feestdagen nieuwe acties organiseren. En bijna heel Nederland valt over de uitspraak van één van de voormannen van FDF. Daarmee bewijzen ze zichzelf en de agrarische zaak geen dienst. Juist nu is het van groot belang om de rijen gesloten te houden en door te gaan met gesprekken over de toekomst.

We zullen er aan moeten wennen dat er veranderingen op til zijn. Veranderingen die er ook in het verleden zijn geweest. De boer uit de jaren zestig is op veel gebieden niet meer te vergelijken met de boer in 2019. Maar wat nog steeds hetzelfde blijft is dat er voedsel wordt geproduceerd van een hoge kwaliteit. Maar in de toekomst is voedsel van hoge kwaliteit niet het enige wat gevraagd wordt. Ook klimaat, natuur en biodiversiteit vragen om aandacht. Steeds meer boeren staan minder sceptisch tegenover natuurinclusief boeren. De landbouw maakt eigenlijk altijd al gebruik van biodiversiteit. Denk bijvoorbeeld aan het bodemleven dat belangrijk is voor een gezonde, productieve bodem en de insecten die in de landbouw zorgen voor bestuiving. Meer aandacht hiervoor en het sluiten van kringlopen zal de uitdaging voor de komende jaren worden. En daar moeten we met elkaar aan werken. Net als aan het beperken van de uitstoot. Want zoals een bekende uitspraak luidt; “we staan niet aan de vooravond van een tijdperk van veranderingen, maar aan een verandering van tijdperk.

Maar allereerst nu de feestdagen waar we alles nog eens rustig kunnen laten bezinken. Vanaf deze plek hele fijne kerstdagen en een mooie, rustige jaarwisseling.

Op 25 agrarische bedrijven van Kiekeboer’n kun je met de klas terecht voor leuke en leerzame praktijklessen. De educatieboeren nemen de klas mee in de beleving van de boerderij. Basis-, middelbaar-, of bijzonder onderwijs, mbo en hbo: we hebben praktijklessen voor ieder gewenst niveau.

Een praktijkles op een boerderij voegt veel toe aan de theorie. Op de boerderijen is altijd van alles te zien en te beleven. Kinderen mogen meehelpen met de dieren verzorgen, klusjes doen of krijgen een rondleiding. Er zijn doe-opdrachten en allerlei activiteiten die aansluiten op het lesniveau van de klas. Met een bezoek aan een educatieboer beleeft iedereen een spannende en leerzame dag.

Wil je weten welke educatieboeren actief zijn in jouw omgeving? Kijk dan op kiekeboeren.nl en daar kun je ook een bezoek regelen.

De energie cooperaties ECBE en CEE zijn in november gestart met de aanleg van zonnepanelen op het dak van Holzik Stables. Inmiddels is de aanleg afgerond, maar is het nu wachten op de aansluiting van Enexis. Installateur Wopereis zette vorige maand de steigers rondom de paardenstal op, zodat er veilig gewerkt kon worden. Er zijn een aantal dakplaten en lichtplaten vervangen om het dak zo optimaal mogelijk met zonnepanelen te kunnen beleggen. 

Het weer was af en toe best regenachtig, maar de monteurs van Wopereis werkten onverstoorbaar door. Inmiddels zijn dus alle panelen geïnstalleerd op het dak. De verwachting is dat Enexis medio februari het zonnedak aan kan sluiten op het elektriciteitsnet. De coöperaties zorgen zodoende weer voor een nieuwe portie duurzame lokaal opgewekte stroom binnen de gemeente Enschede.

Dit zonnedak is voor de coöperaties het vierde zonnepanelenproject. Ondertussen zijn ze druk bezig met het voorbereiden van nieuwe projecten (zowel projecten met de SDE-regeling als ook postcoderoosprojecten). Wil je hier ook van profiteren en deelnemen? Op de website is meer informatie te vinden en kun je je ook inschrijven voor de nieuwsbrief.

Hebt ieleu dit joar ok nog an Sunterkloas doen? Ze heanigan geet de lol der wal of  met al dat gedoo roond dee zwarte Pieten en roetveeg Pieten. En dan zeit ze ok nog dat de keender doar gin heender van hebt, noh, ik möt ’t nog ears zeen. 

Mar wiej bunt met de tied met goan en hebt Sunterkloas op ne niejmoodse wieze vierd. Doar mos eers ’n femilie appje an te pas kommen en doar mog netuurlijk ginnen aandern biej in zitten. Dat was nog wal ’n moal terechte. Doarnoa mossen wiej nen doatum prikken en doar he’j dan ok wier ’n ampat programma vuur. Dat het nen doatumprikker em dan wö’j neugd nen doatum oet te kiezen en as alman dat dan doan hef, dan he’j nen doatum vastleg en maj de achterbokse ok nich meer antrekken. Pas dan geet ’t loos en krie’j ne oetneudeging um met te doon an www.lootjestrekken.nl en dan köj ok oen verlanglieske der in zetten. Jongeleu hebt dat netuurlijk ok zo vuur mekaa, mar ik mos miej eerst wat oet prakkezeren en dat vaalt nich met. ’t Doerden dan ok nich zo heel lang of ik kreeg bod da’k ’t lieske nog in mos vullen, foi wat ’n drieven vuur den Sunterkloasoamnd.  Mar ne wekke later ha’k biej de Makro wat moois ezeen en dachen biej miezölf “dat kaan’j der wal opzetten” en zo gezegd, zo gedoan. Digitaal regeld, zoas dat het, ’t stun der netjes in en ‘t kon nich meer mis goan.

Zölf wa’k ok op’n trad wes um ’t kedootje te kopen vuur ‘t lotje da’k trökken har en ’t zat miej nich met, ’t book da’k hebben mos, was rap oetverkoch, mar zee konnen ’t wal bestellen vuur miej. En dan heurt der netuurlijk ok wier ’n gedicht biej en dan wil ginene in de femilie oonderdoon vuur ’n aandern en zo komt alle streken heanigan vuur ’n droad. Oawer en wier wö’j te pakken nömmen en iej weelt ok nich vuur ’t woord hebben da’j leasbril vergetten bunt, zee maakt de letters wal zo groot da’j geelsgin nen bril neudig bunt. ’t Jongste femilielid mag de päkskes oetzeuken en roondbrengen en dat geet in rap tempo  en ik krieg ne mooie deuze anböden en mos ’t gedicht ok veurleazen.
….Mar was dee deuze wal vuur miej? Doar zat heel wat aans in as wat op mien lieske stun, har ik misschien iets nich good doan? Doar kwam ik heanig achter, zun lieske möj dreks invullen, Sunterkloas möt rechtevoort alns op tied regelen.

Token joar sloat wiej ’t verlanglieske gewoon oawer!

Leida van ’n Danngoarn

Woar geet 't opan met Kesmis?

In mijn beste Twents heb ik voor de laatste bijdrage van 2019 dit (geleende) onderwerp gekozen. Met deze titel probeert de gemeente Enschede de mensen naar kerstvoorstellingen, concerten, ijsbaan met winter wonderland te lokken, voor elck wat wils! Woar geet ’t op an? Naar het theater met veel glitter en glamour, naar een exclusief restaurant of naar mijn prachtige molen om nog even snel een lekkere bak – of broodmix te kopen voor bij de high tea of kerstbrunch thuis.

Woar geet ’t opan met het weer? Nederland in rep en roer: code geel, oranje of zelfs rood vanwege extreme hitte, windstoten of fikse regenbuien. In deze veelal donkere dagen voor kerst zou je deze titel ook op een heel andere manier kunnen gebruiken. Woar geet ’t opan met de wereldvrede, de vele terreuraanslagen die ons elke keer weer met de neus op de feiten drukken. Woar geet ’t opan met Nederland, de politiek, de boeren en de stikstofproblematiek, wordt arm steeds armer en rijk steeds rijker? Woar geet ’t opan met mijn mooie erfgoed gelegen in het mooie buitengebied van Lonneker? Komt er de mogelijkheid om mijn bezoekers een betere en gastvrije ontvangst te bieden?

Kunnen we met elkaar die mooie molen uit 1851 draaiende houden? Aan de verkoop van mijn producten zal het niet liggen. Veel kopers in de molen en veel afnemers in en om Enschede die ook mijn ambachtelijke producten zijn gaan verkopen. En weet u wat zo leuk is? Vorig jaar zat mijn overheerlijke pannenkoekmeel in het kerstpakket van een groot bedrijf in het zuiden van het land. Vorige week kwam er een mailtje binnen of ‘de molen’ ook een webshop had waar het meel gekocht kon worden, want sinds de ‘kennismaking met het meel van de molen’ vielen andere mixen niet meer zo in de smaak. Woar geet ’t opan? Voorlopig nog maar niet een webshop, persoonlijk contact en advies staat hoog in mijn vaandel en dat willen we zo houden.

Kerstmis en de jaarwisseling maakt je soms wat melancholiek, een beetje emotioneel, verdrietig of juist dankbaar. Ik heb al veel ‘kesmissen’ meegemaakt; de versieringen buiten worden steeds groter en mooier (als je er van houdt) en het lijkt wel of met al die glamour de ‘zwarte kant’ van de wereld tijdelijk weggedrukt wordt. Ik, als oude molen, houd het maar simpel, een ster in mijn wieken, als zichtbaar baken van ver, en simpele kerstbomen op mijn erf. Dat past mij beter!

‘Woar het op an geet’ kan ik u niet voorspellen. Laten we er met z’n allen het beste van maken; wereldwijd, in Nederland,  in onze eigen omgeving en eigen buurt,  zodat de lichtjes in het overbekende liedje van Willem Wilmink na de kerstdagen in 2020 mogen blijven branden.

Op een slagveld klonk een stem, was van ver te horen,
zong dat er in Bethlehem een kindje was geboren.
In die nacht zo stil en groot zwegen de kanonnen,
die zijn bij het morgenrood toch opnieuw begonnen.
Kerstmis doet ons telkens weer beterschap beloven,
laat dan deze ene keer het lichtje niet weer doven.

Namens mijn bestuur en alle vrijwilligers wens ik u een hele fijne Kerst toe ‘woar het ok op an geet’ Noteert u alvast: nieuwjaarsreceptie bij de molen zondag: 12 januari van 15.00-17.00 uur. Hartelijk welkom om samen het glas te heffen op een mooi 2020!

Vriejdag 20 december köj nog terechte in de kleine Willem vuur de Kerstrevue um 20.30 uur. Zee door tehope met de noabers oawer ’n poal ne mooie Weihnachtshow.
Op zoaterdag 21 december köj noar de Kerstnachtdeenst van RTV-Oost in de R.K. keark te Lettele. Veurgangers bunt bisschoppelijk vicaris Ronald Cornelissen en classispredikaant Kaas van der Kamp. ‘t Begeent um 19.30 uur.

In ’t Wilminktheater spölt vanof 27 december tot en met 30 december de echte Twentse Eindejoarsconference met Nathalie Baartman, Bert Eeftink, André Manuel en Thijs Kemperink. Nen oamnd vol Twentse humor!
Op vriejdag 3 janewari koomp Gewoon Aans van 20.00 uur tot 22.30 uur met ‘Kiekoet’ in stadstheater de Bond in Old’zel. Meer veurstellingen in aandere plaatsen bunt te veenden op eure webstea: www.gewoonaans.nl  Nen mooien oamnd, mis ’t nich!

En nich vergetten, “proat Twents as ’t eaven kan”. Heb iej ok niejs oaver ‘t Twents? Bel noar Alie van der Veer, 074-2911090 of per mail: avanderveer@kreenk.nl

- De fiets- en wandelcommissie - Belangrijke informatie - Nieuwjaarsbijeenkomst 14 januari met partner/vriendin - Streektaaldag

Bezoek de website van vrouwen van nu!