Meer informatie over de erfcoaches en hun werkgebied vindt je op deze website.

De provincie maakt de inzet van de erfcoaches mogelijk. Kijk ook op de provinciale website digitale erfcoach.

De narcissen en krokussen bloeien en zorgen op diverse plekken voor een mooie kleurrijke voorjaarsbloemenpracht. Hoe anders is het op ongeveer 2000 kilometer ten oosten van ons. In Oekraïne heerst vernietiging, angst en chaos. En dat allemaal doordat er in Moskou een dictatoriale kliek zit, die onder leiding van Poetin verantwoordelijk is voor deze oorlogsellende. Een staaltje van schaamteloze machtspolitiek en wij in het westen staan er bij en kijken er naar.

Als je de verwoestingen ziet die in een paar weken tijd zijn aangericht, dan lopen je de rillingen over de rug. En erger nog, de man deinst er ook niet voor terug om te dreigen met nucleaire wapens. Met zijn allen hebben wij daar in het westen geen antwoord op, niet anders dan economische maatregelen die er voor moet zorgen dat zijn oorlogskas leeg raakt. Of dat hem op andere gedachten gaat brengen?

Het effect van deze brutale oorlog is een gigantische vluchtelingenstroom waar we ook in Nederland mee te maken krijgen. En vooralsnog worden Oekraïners hier hartelijk ontvangen en wordt er naarstig gezocht naar opvang. Veel Twentenaren zetten zich in om de bevolking van Oekraïne een handje te helpen door geld of spullen te doneren. De behoefte daaraan is groot en via Twente voor Oekraine worden acties gecoördineerd en vrachtwagens vol hulpgoederen gevuld.

Naast alle humanitaire ellende heeft de oorlog ook invloed op onze voedselvoorziening. Oekraïne is de graanschuur van Europa wordt dan gezegd. Voor ons dagelijks brood gebruiken wij vooral graan uit Frankrijk en Duitsland, maar als de productie in Oekraïne stagneert heeft dat onvermijdelijk gevolgen voor de prijzen op de wereldmarkt en daarmee ook op de prijs van brood in Nederland. En zo worden we na kort na corona opnieuw geconfronteerd met onze afhankelijkheid van de wereldeconomie. Toch maar zorgen dat we weer brood bakken van Nederlands graan?

Veehouder en consultant Erik Back is per 1 maart gestart als onafhankelijk gebiedsregisseur voor de gebiedsaanpak Broekheurne.

De buurtkring Broekheurne, Stawel en de gemeente Enschede hebben in 2021 een onafhankelijke verkenner gevraagd in het gebied Broekheurne te inventariseren wat in het gebied leeft  en wat de mogelijkheden en wenselijkheden zijn van een gebiedsaanpak in de Broekheurne. Op basis van een groot aantal gesprekken met mensen uit het gebied en betrokken organisaties heeft de verkenner verslag gedaan. Het rapport van de verkenner is op 6 oktober aan het gebied gepresenteerd.

Erik Back neemt het stokje over van de verkenner. Hij heeft de opdracht gekregen om in een periode van 6 maanden te komen tot een gebiedsagenda inclusief uitvoeringsprogramma.
De uitdaging voor de Broekheurne is alle uiteenlopende opgaven in het gebied, van natuur tot landbouw en water, van duurzame energie tot recreatie en landschap, in een compleet toekomstbeeld te brengen en maatregelen af te spreken die op draagvlak kunnen rekenen in het gebied. Binnenkort hoort u wanneer en op welke manier Erik zijn opdracht gaat invullen en wanneer de gesprekken met inwoners van start gaan.

Het is niet eenvoudig om extensiever en natuurgericht te gaan boeren en het inkomen op peil te houden. Als we willen dat er een transitie naar een meer natuurinclusieve landbouw op gang komt, zal dit in ieder geval ook financieel aantrekkelijker moeten worden voor boeren. Dit blijkt uit een studie van Aveco de Bondt en Natuur en Milieu Overijssel naar de inkomenspositie van drie boeren in verschillende situaties in de provincie Overijssel, uitgevoerd in opdracht van de Provincie. Voor elk van de boeren is de meer natuurgerichte optie niet meteen de aantrekkelijkste optie. Boeren zouden financieel meer verleid kunnen worden door hogere vergoedingen uit de markt voor duurzaam voedsel en vastgehouden koolstof en door extra overheidsvergoedingen voor natuur en water.

Voor de studie zijn drie boeren geselecteerd. Zij werken op verschillende grondsoorten in verschillende delen van de provincie, allemaal in de nabijheid van een Natura 2000 gebied. Aan de keukentafel zijn gesprekken gevoerd over de toekomstvisie van het boerengezin en hoe dit te koppelen zou zijn aan mogelijke alternatieve bedrijfsmodellen waarin meer aandacht is voor klimaat, natuur en stikstof. Voor elk van de drie bedrijven konden verschillende alternatieve verdienopties worden gevonden, zoals extensivering, (agrarisch) natuur- en waterbeheer, koolstofopslag en recreatie. Deze opties zijn vervolgens doorgerekend en vergeleken met de jaarrekening van het oorspronkelijke bedrijf. Zo zijn ingrediënten aangeleverd voor een bedrijfstransitieplan.

Combineren van mogelijkheden
Het blijkt dat elk van de opties alléén niet tot een beter verdienmodel leidt. Het wordt pas interessant als verschillende opties kunnen worden gestapeld. In veel gevallen is het echter niet mogelijk om op dezelfde plek verschillende opties tegelijkertijd toe te passen. Zo kun je bijvoorbeeld wel een houtwal planten om meer koolstofopslag te hebben, maar krijg je alleen een vergoeding uit  natuurbeheer als deze houtwal in het juiste gebied ligt.

Aanbevelingen

• De auteurs pleiten ervoor dat de extra arbeid die een boer levert voor ecosysteemdiensten in financiële zin gaat concurreren met de arbeid voor voedsel. Op dat moment wordt het logischer dat een boer de keuze heeft om naast voedsel ook natuur en schoon water te leveren of voor koolstofopslag te zorgen.
• Het verdient aanbeveling om tot een regeling voor (agrarisch) natuurbeheer voor een basiskwaliteit natuur te komen buiten de nu aangewezen gebieden voor agrarisch natuurbeheer. Probeer deze regeling te koppelen aan vergoedingen van marktpartijen Zo kunnen publieke beloningen worden gestapeld met private beloningen.
• Om in een gebied tot goede afspraken te kunnen komen over gebruik van vrijkomende gronden, (agrarisch) natuurbeheer en extensivering is een schaalniveau vereist dat ligt tussen dat van de Ontwikkelopgave Natura 2000 en dat van de Gebiedsgerichte Aanpak. Dit niveau is groot genoeg om dynamiek in de landbouw te kunnen benutten en klein genoeg dat alle grondgebruikers onderdeel van het proces kunnen zijn.
• Het is voor de individuele boer lastig om overzicht te hebben welke verdienopties, die passen bij de ondernemer, mogelijk zijn op het bedrijf. Daarom zou het goed zijn om binnen gebiedsprocessen procesgeld te reserveren voor individuele keukentafelgesprekken tussen boeren en onafhankelijke deskundigen.

Subsidieregeling voor bedrijfstransitieplan
Inmiddels is mede op basis van deze aanbevelingen een subsidieregeling in het leven geroepen, waarbij agrariërs financiële steun kunnen krijgen bij het opstellen van een bedrijfstransitieplan: Subsidie Advies en ondersteuning agro&food in Overijssel. Het rapport is hier te downloaden.

Wat he’w toch ne vrömde wereld de letste tied, iej hebt de éne eleand nog nich had of ’n aanderen kump der a wier achterhen kieken. Nums maakt zich noe nog druk oaver Corona en in ’n weenkel of op de stroat kiek iej vrömd op at doar nog leu roond loopt met ’n moondkepke vuur, iej hebt ze vuur ’t oprapen. En ’t schient dat de leu doar noe ok nich meer zo zeek van bunt as eerder.Ok oene QR-code, woara’j dree spuiten vuur hebt had,  is oet oene tillefoon vot haald zoonder doar gewag van te maken. Iej möt noe ne 1G hebben, ’n bewies da’j negatief test bunt of net wier better bunt van Coprona. En gin means dee zich doar noe nog drok oaver maakt, de restaurants draeit wier oaveruren.

Mar noe is ’n oorlog van Ruslaand met Oekraïne an de gang, ieder bod kö’j op de radio of vuur de tillevisie hören en zeen hoo of ’t der biej steet, doar wö’j nich bliej van. Al dee vrouwleu en keender op de vloch en kearls dee achter möt blieven. Of feijlik is ’t nen oorlog van Poetin allenig, de leu wit gewoon vrea. En de leu doar, dee ’t lef hebt um doar tegen te protesteren wördt dreks oppakt en dan mö’j mar ofwochen wat der dan gebuurt. Doar heur iej niks van wier. ’n Antal leu van betaansie, o.a. oet Fraankriek en Israël hebt ok a prebeerd te kuieren met den Poetin, mar hee vertikt ’t um ’t op ne aandere waag te pakken.

Noe he’k zo biej miezölf dach: “ et is misschien nich zo gek as oonzen Könnig Willem Alexander doar is op of stapt, ’n pilsje met Poetin dreenkt op eure beide gezoondhead en ’m dan zo heanigan de boks op beendt. ’t Is joa nich de eerste moal dat ze tehope proost op ne goeie ofloop. Mar ik bun bang dat ze noe beide de achterbokse antrekt en ’t zich ok nich meer könt herinneren, t gebuurt vaker.

Der bunt wal meer vrömde dinge woar ik miej oaver woonder. In Hezingen hebt ze ’n paar joar leden nen gewealdigen hoop oale meunten veunden, dee van betaansie bunt vuur de geschiedenis van oons Twentse laand. Dat hebt ze ok nog eerst oonder de pette hoolden en toen ze doarmet vuur ’n droad kwamen harren ze al beslötten dat ’t hele grei noar Leiden mos. Dan vroag iej oe toch of  “hef den Arnold Odding der ok éne hen waterdösken?”. Dat doo’j toch nich a’j vuur Twente bunt of zol hee heanigan solseteren noar ne mooie stee doar in Leiden?

Iej könt d’r niks van opan en oe woondern oaver alns wat d’r um oe hen gebuurt.

Leida van ’n Danngoarn

- A.L.V. en paasmiddag - Doemiddag voor Pasen - Bezoek Bussemakerhuis Borne - Tweedaagse fietstocht